CPS-coproductie: “Wetenschappelijk onderzoek inzake nieuwe aanpak van criminaliteit”
I.s.m. de Onderzoeksgroep Sociale Veiligheidsanalyse (SVA)
In de voormiddag belichten we een recent afgerond onderzoek rond de aanpak van jonge veelplegers. Dit onderzoek werd verricht in opdracht van Stad Antwerpen over de mate waarin (gewelddadig) pleeggedrag kan worden teruggedrongen bij ernstige en gewelddadige jonge daders, die een intensieve, ambulante begeleiding volgden bij U-Turn.
In de namiddag wordt een stand van zaken gegeven van het wetenschappelijk onderzoek over leugens en hun detectie. Er wordt ingegaan op de complexiteit ervan en gezocht naar mogelijkheden en problemen om de verschillende technieken in een politionele en justitiële praktijk te hanteren.
Voormiddag: “De aanpak van jonge veelplegers in vraag gesteld”
Jonge daders die volharden in crimineel gedrag drijven niet zelden politiemensen, magistraten maar ook (lokale) politici tot wanhoop. Hoewel het doorgaans een relatief kleine categorie van jongeren betreft, geven deze persisterende jeugddelinquenten na het doorlopen van een heel circuit van jeugdrechtbanken en instellingen, na de meerderjarigheid geen andere wending aan hun leven. Een eenzijdig repressieve aanpak brengt de verhoopte gunstige effecten niet (meer) teweeg (‘Nothing Works!’). Omwille van het hoge recidive-niveau dringt zich een andere (constructieve?) strategie op.
U-Turn richt zich uitsluitend tot ‘harde kern jongeren’: een daderpopulatie van jongvolwassenen met een aanzienlijk aantal ernstige misdrijven op hun palmares. Hun weinig onbesproken gerechtelijk verleden toont onmiskenbaar aan dat eerdere (eenzijdig repressieve) interventies weinig of geen effect sorteerden. Inhoud geven aan een constructieve sanctie, betekent in het geval van het U-Turnproject, dat de jongere in kwestie aan de hand van een Integrale Trajectbegeleiding en Vorming een gedwongen hulpverleningsprogramma doorloopt. Zo wordt hij gedwongen de problemen op de verschillende levensdomeinen (tewerkstelling, agressie, huisvesting, enz.) onder strikte supervisie van een begeleider aan te pakken.
Naast de bespreking van de effectiviteit van het U-Turnproject, worden er op deze studiedag een aantal kanttekeningen geplaatst bij het meten van effectiviteit van alternatieve sancties. Bovendien schuwen we ook de inhoudelijke discussie over de doelstelling van dit soort constructieve sancties niet. Moet een daderprogramma louter vergelding vooropstellen of moet men rehabilitatie nastreven? Tenslotte staan we ook stil bij de beeldvorming rond alternatieve sancties. Hoe nefast is het vasthouden aan het adjectief ‘alternatief’ voor de toepassing van dit soort maatregelen?
Namiddag: “Leugens en hun detectie in strafonderzoeken”
Speurders letten door de eeuwen heen op allerhande verbale, para-verbale, non-verbale en fysiologische symptomen bij hun gesprekspartner. Ze gaan ervan uit dat hun observaties van de taal en het gedrag indicaties kunnen opleveren voor het waarheidsgehalte van de verklaringen die worden afgelegd. Deze indicaties kunnen dan dienen om het onderzoek in een bepaalde richting te sturen. Deze werkwijze wordt ingegeven door het feit dat in heel wat onderzoeken er onvoldoende materiële bewijzen zijn en er weinig te controleren valt. Het werken met eerder subjectieve indicaties voor leugens is dan ook een begrijpelijke ontwikkeling. Verhoren is de ‘juiste’ informatie bekomen van iemand en is onlosmakelijk verbonden met de opsporing van misleiding. Een verhoorder die geen signalen van misleiding kent en niet voortdurend alert is voor misleiding, is niet goed bezig. Toch blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat er niet één bepaald antwoord, een bepaalde handeling, een bepaalde (fysiologische) reactie bestaat die de leugen zichtbaar kan maken. Deze vaststelling staat haaks op de populaire beelden over ‘leugenaars’ die er binnen de politiepraktijk worden gehanteerd. Wegkijken, haperend spreken, nerveus bewegen met benen en armen… worden in deze praktijk wat te gemakkelijk als indicatie voor
leugenachtig gedrag geïnterpreteerd.
Gedetailleerd programma, praktische informatie en inschrijvingsstrook m.b.t. deze studiedag vindt u in volgende folder: Folder studiedag “Wetenschappelijk onderzoek inzake nieuwe aanpak van criminaliteit”.
De presentaties van de sprekers op deze studiedag kunt u hier downloaden:
- Presentatie Easton/Gilleir: Een U-Turn voor veelplegers?
- Reactie Tom Meeuw, Stad Antwerpen, opdrachtgever van het onderzoek
Namiddag: “Leugens en hun detectie in strafonderzoeken”
- Presentatie 1, Els Enhus
- Presentatie 2, Els Enhus: leugens in de maatschappij
- Presentatie Sophie Raeymaekers: schriftelijke analysemethoden: SVA, RM en SCAN
- Presentatie Marc Bockstaele: operationele aspecten van leugendetectie
- Tekst Marc Bockstaele: operationele aspecten leugendetectie Presentatie Greg Cornelis, Polygrafist: gedragsobservatievragen, BOQ’s
