CPS-studiedag: Fraude: geïntegreerde aanpak door inspectiediensten en politie

26 november 2015 – Rijkdsdienst voor Pensioenen, Zuidertoren, Brussel

Inhoud

De aanpak van sociale en fiscale fraude staat al een tijdje hoog op de politieke agenda. Naast de geïntegreerde politie maken tal van inspectiediensten processen-verbaal van hun vaststellingen voor de arbeidsauditeur of voor de procureur des Konings, maar die ook kunnen overgaan tot administratieve afhandeling.

Politie- en inspectiediensten kennen elkaar onvoldoende, vooral wat betreft hun materies en bevoegdheden, zodat nog te weinig een beroep wordt gedaan op elkaars expertise.

Deze studiedag wil daaraan verhelpen, onder meer door een algemeen overzicht te geven van het inspectiewezen, hun instrumenten, samenwerkingsverbanden en oplossingen voor enkele juridische discussiepunten die al jarenlang onder inspectiediensten ronddolen. Deze studiedag is dus vooral bedoeld voor wetshandhavers die in de praktijk staan.

Piloot: Marc Bockstaele

Dagprogramma

Dagvoorzitter: Prof. dr. Willy Bruggeman, voorzitter Federale Politieraad

09u00: Ontvangst van de deelnemers met koffie en thee

09u30:  Verwelkoming door de dagvoorzitter
Prof. dr. Willy Bruggeman, Voorzitter Federale Politieraad

09u40:  De herschikking van het inspectiewezen  
Prof. dr. Em. Paul Ponsaers, Universiteit Gent, Voorzitter Centre for Policing and Security

Deze bijdrage inventariseert wat de belangrijkste verschuivingen zijn geweest in het inspectiewezen afgelopen jaren en zet de verschillen tussen de belangrijkste bijzondere inspectiediensten op een rij in vergelijking met de politiediensten. Beide soorten van diensten zijn gelijkend omdat ze processen-verbaal kunnen opmaken, ondermeer voor het parket, maar voor het overige zijn er nogal wat opvallende verschillen.

10u05:  Private bedrijfsrechercheurs: de ‘missing link’ tussen BID’s en de reguliere politie in de strijd tegen fraude  
Ronny Van Looy, Voorzitter CFIB (Corporate Fraud Investigators Belgium)
Bart De Bie, Vice-President Secretary IFA (Institute of Fraud Auditors)

Daar waar de bijzondere inspectiediensten zich primair toeleggen op inbreuken die behoren tot het bijzonder strafrecht, binden private bedrijfsrechercheurs de strijd aan met allerhande inbreuken die doorgaans tussen wal en schip vallen. Het gaat daarbij om diverse vormen van ‘corporate misconduct’ die noch door de BID’s, noch door de reguliere politiediensten worden opgepakt.  In deze praktijkgerichte bijdrage wordt uiteengezet over welke fenomenen het dan gaat en hoe de private bedrijfsrechercheur daarbij opereert. 

10u30: Hoe bijzonder is de bewijswaarde van vaststellingen van politiediensten en inspectiediensten?   
Prof. dr. Joachim Meese, Docent UAntwerpen, Advocaat-vennoot Van Steenbrugge Advocaten

Heel wat processen-verbaal van politiediensten of inspectiediensten bezitten krachtens de wet een bijzondere bewijswaarde tot bewijs van het tegendeel. Over het toepassingsgebied van die bijzondere bewijswaarde bestaat in de praktijk echter nogal wat onduidelijkheid. Wat bijv. als elementen uit processen-verbaal die zelf deze bijzondere bewijswaarde hebben, worden overgenomen in andere processen-verbaal? En wat met vaststellingen uit documenten of met het louter vergelijken van verklaringen met gegevens uit databanken?

10u55: Koffiepauze

11u15: De meerwaarde van databanken in de strijd tegen fiscale en sociale fraude   
Prof. dr. Jozef Pacolet, Hoofd onderzoeksgroep Verzorgingsstaat en Wonen van het HIVA-KU Leuven
Frederic De Wispelaere, Senior onderzoeker, onderzoeksgroep Verzorgingsstaat en Wonen van het HIVA-KULeuven

Een verhoogde strijd tegen fraude dient doelgericht te gebeuren wil men de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk inzetten. Deze doelgerichtheid is de voorbije jaren in grote mate nagestreefd via een verdere informatisering. Via het kruisen van databanken worden potentieel frauderende ondernemingen of individuen geselecteerd. Op basis van deze risicoanalyse worden vervolgens de controles uitgevoerd. Bepaalde interne detectiesystemen binnen de fiscale en sociale inspectiediensten maken hiervan reeds gebruik. Maar deze databanken kunnen mogelijks ook een meerwaarde hebben bij het bepalen van de omvang en het profiel van fiscale en sociale fraude. Maar soms zijn zij nog onvoldoende gekend of gebruikt. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van interessante databanken die kunnen worden geëxploiteerd.

11u40: De exploitatie van databanken door de sociale inspectiediensten, enkele overwegingen vanuit de praktijk   
Karel Deridder, Directeur-generaal bij de RSZ, leiding Algemene Directie van de Inspectiediensten
Patrick Laureyns, Adviseur-generaal bij de KSZ (Kruispuntbank voor sociale zekerheid)

De sociale inspectiediensten moesten zich destijds aanpassen aan de gevolgen van de modernisering van de sociale zekerheid. Ze konden plots op een elektronische wijze beschikken over tal van gegevens, afkomstig vanuit diverse databanken. Deze omschakeling vergde de nodige omkaderingsmaatregelen , en een absolute waarborg voor een verantwoord gebruik. De sprekers blikken even terug, staan stil bij de evolutie ervan en geven een overzicht van wat er op dit vlak in de praktijk gebeurt.

12u05:   “Working apart together: het kluwen aan inspecties ontrafeld”   
Michèle Deconynck, Substituut-arbeidsauditeur bij het arbeidsauditoraat te Gent

12u30: Broodjeslunch

13u30:   Welke informatie-uitwisseling is mogelijk binnen de grenzen van artikel 44 Wet Politieambt?  
Samuelle Godin, Federale Politie

Een grondige bespreking van dit artikel, inclusief rechtspraak en rechtsleer. Wat kan en kan niet, onder welke vorm, gevolgen van niet naleven van die bepalingen,… ?

13u55:   Machtiging tot huisvisitatie: Is het gelijk of men door de hond of door de kat gebeten wordt?   
Stijn Adriaenssen, Inspecteur bij de Nationale Opsporingseenheid – FAVV

Diverse bijzondere inspectiediensten beschikken over de mogelijkheid om een machtiging tot huisvisitatie aan te vragen, elk op basis van hun bijzondere wetgeving. In deze presentatie wordt verduidelijkt in hoeverre de verleende bevoegdheden verschillen.

14u20: Strafrechtelijke of administratieve afhandeling van inbreuken  
Marc Bockstaele, Ere-hoofdcommissaris (o.r.) Federale Gerechtelijke Politie Gent

We hebben vier verschillende wijzen van afhandeling van inbreuken opgelijst (PV naar parket of arbeidsauditeur, PV naar eigen studiedienst van de inspectiedienst die de administratieve geldboete oplegt; volledige afhandeling in eigen beheer bv. douane; afhandeling middels afkoopwet). Welke zijn de pijnpunten bij elk van de afdoeningswijzen? De spreker legt de verschillende wijzen uit en wijst op de positieve en negatieve punten van elk systeem. 

14u45: Koffiepauze

15u05: Sociale fraude: een rijk gevulde spijskaart   
Frank Debusscher, Sociaal Inspecteur (FOD Sociale Zekerheid), docent politiescholen 

Voor wie niet vertrouwd is met de rijk gevulde spijskaart van sociale fraudefenomenen en ze dus ook niet kan detecteren of ter kennis brengen aan de bevoegde overheden, worden een aantal toegelicht.

15u30: Kanalen voor internationale informatieuitwisseling
Willy Bruggeman, voorzitter federale politieraad

Kunnen (en hoe?) inspectiediensten gebruik maken van bestaande internationale politiekanalen (Interpol, Europol, …) voor uitwisseling van informatie?

15u55: De coördinatie tussen de diverse inspectiediensten
Bart Tommelein, Staatssecretaris voor Bestrijding van de sociale fraude 

Uit het regeerakkoord (blz. 54) blijkt dat de strijd tegen de fiscale en sociale fraude dient te worden verdergezet en versterkt, desgevallend door een integratie van de verschillende diensten daar waar er overlapping is, met het oog op meer slagkracht. Welke initiatieven zal de staatssecretaris nemen?

16u15: Netwerkdrink